Cultuur

Rencontres - Xenakis on wire!

Concert 10 november 2024, Organisatie: Podium Pakhûs SOLO, Stiens

Klavecimbel en slagwerk: een spannender combinatie van instrumenten is nauwelijks denkbaar. Zéker in handen van slagwerkster Tatiana Koleva en klaveciniste Goska Isphording. Op zondagmiddag 10 november betreden deze twee gerenommeerde uitvoerders van hedendaagse muziek het podium van Pakhûs SOLO in de Vituskerk van Finkum. Centraal staat de monumentale muziek van de Griekse componist en architect Iannis Xenakis.

Fotograaf: Foppe Schut

Het programma is een hommage aan de ruim 100 jaar geleden geboren Xenakis (1922-2001). Als componist was hij revolutionair en inspirerend. Door zijn achtergrond als architect maakte hij van zijn stukken muzikale bouwwerken vol energie en zeggingskracht. Met zijn compositietechnieken creëerde hij muziek die de wereld nog nooit had gehoord: bizarre bouwtekeningen van toonreeksen.

De combinatie van slagwerk en klavecimbel was één van Xenakis’ favoriete duo-bezettingen. Hij nam de percussieve eigenschappen van het klavecimbel onder de loep. In contrast met het slagwerk worden tegelijkertijd ook de uitgesproken lyrische en muzikale mogelijkheden uitgelicht. Zijn drie stukken in het programma Rebonds A, Rebonds B en Komboi komen elk uit de jaren ‘80 van de vorige eeuw.

Koleva en Isphording willen het werk van Xenakis niet alleen opnieuw onder de aandacht brengen, maar ook vernieuwen. De muziek deed hen denken aan populaire stromingen als rap en techno. Ze nodigden Ruben Kieftenbelt uit om middels live elektronica een nieuw perspectief toe te voegen. Met zijn geluidsontwerp creëert Kieftenbelt een vierde dimensie: van gonzende galmwolken tot een grommend klavecimbel.

De titel van het programma Rencontres - Xenakis on wire! is een hint op de Franse origine van de composities: Xenakis werkte een groot deel van zijn leven in Parijs. Ook verwijst het naar de ontmoeting tussen verschillende culturen en generaties van uitvoerders, componisten en hun stukken. Componist en slagwerker Arnold Marinissen becommentarieert het programma muzikaal met de compositie Des bruits qui ne parlent pas. Het werk is een pacifistisch pleidooi geïnspireerd op een essay van Simone Weil uit 1939.

Ook componist Bart van Dongen schreefzijn Goska & Tatiana Dancing - zoals de titel al doet vermoeden - speciaal voor dit duo. Tegenover de ietwat robuuste werken van Xenakis leveren Koleva en Isphording zelf twee intieme stukken aan. Four days North, three days West is een breekbare zoektocht naar houvast. In Icicles & Rays klinkt de vibrafoon op zijn kwetsbaarst. De Volkskrant beoordeelde dit concert eerder met vier sterren en merkte op: “Xenakis schreef niet de gemakkelijkste muziek, maar wát een buitenaardse luisterervaring levert deze uitvoering op.”

Klaveciniste Goska Isphording, woonachtig in Krakau en Eindhoven, behoort in het genre van de moderne muziek tot de absolute top. Er werden ruim honderd composities voor haar geschreven, waaronder vijf grote klavecimbel concerten. Ze heeft op alle grote podia in de wereld gestaan met de meest gerenommeerde musici. Ze is docent modern klavecimbel aan het Conservatorium van Amsterdam.

Tatiana Koleva, Bulgaarse van geboorte, wordt beschouwd als een van de meest virtuoze marimba spelers van het moment. Ze tourde de hele wereld over en er werden meer dan 130 stukken voor haar geschreven. Ze is hoofddocent aan het conservatorium in Groningen en artistiek leider van het internationale Amsterdam Marimba Weekend.

Dit concert heeft een korte pauze, een drankje is inbegrepen.

Kijk & luister online:

https://youtu.be/Uf3l4P1DZs4?si=y_W1jeqXtsRCSfz2

 

Programma:

Bart van Dongen (1959)         Goska & Tatiana Dancing (2023)

Anna Thorvaldsdottir (1977)  Fingerprints (2003)

Arnold Marinissen (1966)       Des bruits que ne parlent pas (2023)

Goska Isphording                  Four days North, three days West (2022)

Iannis Xenakis (1922-2001)    Rebonds B (1987)

Pauze

Iannis Xenakis (1922-2001)    Rebonds A (1987)

Tatiana Koleva                       Icicles & Rays (2023)

Iannis Xenakis (1922-2001)    Komboi (1981)

Locatie: Sint Vituskerk Holdingawei 51 Finkum/Feinsum. Zaal open: 14.45u | Aanvang: 15.00u | Kaarten: www.pakhussolo.nl