Stinzenflora-monitor 2020: Eeuwigdurende Lente

Al aan het einde van de winter bloeien ze door tot ver in mei. Het tijdstip van bloei is ieder jaar weer anders afhankelijk van het weer. Daarom is de Stinzenflora-monitor een uitstekend hulpmiddel om jouw bezoek aan de landgoederen en parktuinen te plannen. De Kalender in de Stinzenflora-monitor geeft wekelijks actuele informatie over Stinzenflora in Friesland en elders in Nederland.

Dit jaar is het motto ‘Eeuwigdurende Lente’. Informatie over de rijke geschiedenis van de stinzenplanten is te vinden onder de nieuwe ‘knop’ Geschiedenis in de Stinzenflora-monitor. In het verre verleden was de gedachte dat in de Paradijstuin de bloemen en bomen het hele jaar door bloeien en vrucht dragen. Er zou een ‘Eeuwigdurende Lente’ heersen. Op een schilderij uit de vijftiende eeuw staan mooie Lenteklokjes tussen zomerbloeiende planten en struiken. In de zestiende en zeventiende eeuw hadden koningen en andere vorsten de ambitie om de Paradijstuin te benaderen. Daarvoor was het nodig om planten uit de hele wereld, die toen net ontdekt waren, bij elkaar te brengen in een tuin. De Franse koning Henry IV liet een boek maken over zijn tuin voor zijn vrouw Maria de Medici in 1608. Er staat te lezen: ‘Flora creëerde hier schitterende tuinen waar het hele jaar door een eeuwigdurende lente heerst, met bloemen van diverse kleuren die goden en godinnen bekoren.’ Er staan ook prachtige voorjaarsbloeiers in deze ‘bloemboeken’ of Florilegia, en al eerder, in oude kruidenboeken komen we bloeiende Sneeuwklokjes, Lenteklokken, Krokussen en andere fraaie bloeiende bollen tegen.

Boeken leken het idee van ‘Eeuwigdurende Lente’ vast te willen houden. En wie zou dit niet willen? Opvallend is dat recent opnieuw veel aandacht is voor de ‘stinzenplanten’, zoals de vroege bol-, knol- en wortelstokgewassen sinds de vorige eeuw genoemd worden. Dit jaar verschijnen weer twee nieuwe boeken. De KNNV Uitgeverij brengt dit voorjaar de Basisgids Stinzenplanten uit, een ‘boek voor in de binnenzak’ in aansluiting op de eerder uitgebrachte gelijknamige app (gratis te downloaden alleen voor Android). In het komende stinzenfloraseizoen komt er op initiatief van It Fryske Gea en Stichting Martenastate een geactualiseerde en uitgebreide versie van het boek Stinzenflora in Fryslân uit bij Uitgeverij Bornmeer (1e editie 2008), met de ondertitel: een voorjaarsfeest in het historisch groen. In het boek wordt aandacht geschonken aan de verschillende stinzenplanten, het beheer en de geschiedenis ervan. Het wordt een leerzaam en interessant hand- en kijkboek voor iedereen, die zich voor stinzenflora interesseert of die als vrijwilliger zich met stinzenplanten bezighoudt. Naast het nieuwe boek komt er ook een tentoonstelling bij Tresoar in Leeuwarden. De stinzenflora in Fryslân staat centraal, maar er is ook aandacht voor het landschap, de verschillende vindplaatsen van stinzenflora en de monumentale woningen van Friese adellijke families en notabelen. In het boek en in de tentoonstelling wordt ook het werk van de bekende stinzenflora-pionier D.T.E. van der Ploeg nader belicht.

De Stinzenflora-monitor heeft correspondenten op 8 locaties in Friesland en ook een daarbuiten. De mooie historische Friese stinzenfloraterreinen zijn zeer bekend en toonaangevend. Bijzonder is dat twee van de vijf door FLORON (Floristisch Onderzoek Nederland) voor het eerst aangewezen landelijke ‘hotspots’ voor stinzenflora in Friesland zijn: Martenastate (Koarnjum) en Philippusfenne (Kollum). Beide landschapsparken nemen deel aan de Stinzenflora-monitor.

De Stinzenflora-monitor is goed leesbaar op de computer en op alle mobiele apparaten. Met regelmaat wordt ook over de bloei van de stinzenplanten in Europa bericht. Hij is actief van 8 februari - 10 mei 2020 op de website https://www.stinzenflora-monitor.nl . Daar staat ook de informatie over de vele voorjaarsactiviteiten die de deelnemers aan de Stinzenflora-monitor organiseren: rondleidingen voor groepen, (foto)cursussen, open tuindagen en arrangementen (Dekema State, Martenastate, Stinze Stiens), ook uitstekend geschikt voor personeels-/ familieuitjes, indien gewenst met de paardentram. En tot slot een tip: heerlijk tot rust komen door onderweg te overnachten in een van de vele Friese B&B’s.

Locaties, contactgegevens, programma's deelnemers aan de Stinzenflora-monitor*:

Dekema State Jelsum. Voorjaarsarrangement 11 april (Dekema State, Martenastate, Stinze Stiens), ook te boeken als groepsarrangement op andere dagen. Museumweekend 25 en 26 april. Tijdens de Voorjaarsfair op 2 mei maak je met een stinzenplantenzoekkaart zelf een rondgang en is er een lezing over de cultuurhistorie van stinzenplanten. Voor prijzen, openingstijden, activiteiten en arrangementen, zie de website. www.dekemastate.nl

Hackfort Vorden (Gelderland). Vrij toegankelijk. Voor speciale activiteiten zie de website. www.natuurmonumenten.nl/hackfort

Jongemastate Raerd. Vrij toegankelijk. www.itfryskegea.nl/jongemastate

Martenastate Koarnjum. Vrij toegankelijk. ( www.martenastate.nl ) Er zijn bijna wekelijks wandelexcursies en/of cursussen Natuurfotografie Stinzenflora. Voorjaarsarrangement 11 april (Dekema State, Martenastate, Stinze Stiens), ook te boeken als groepsarrangement op andere dagen. Voor data, prijzen en aanmelding zie de website http://www.martenastate.nl en van It Fryske Gea. www.itfryskegea.nl/activiteiten

Martenatuin Franeker. Vrij toegankelijk van ‘s morgens 8.00 u tot 18.00 u.. www.martenatuin.nl

Philippusfenne Kollum. Openstelling maart en april na telefonische afspraak: 0511 451461 . www.philippusfenne.nl

Schierstins Feanwâlden. Openingstijden: di. t/m zo 13.30 u. - 17.00 u.. Toegang tot de tuin is gratis. Rondleidingen op aanvraag. Voor activiteiten en prijzen zie de website. www.schierstins.nl

St. Vitus kerkhof Stiens. Vrij toegankelijk. http://tinyurl.com/sint-vitus

Stinze Stiens (Doktershûs). Op afspraak via stinze.stiens@icloud.com: groepen (vanaf 8 personen), ontvangst met koffie /thee en iets erbij in het Pakhûs SOLO voor een ‘praatsje’ over de ‘stinzenblomkes’ en de ‘Vlaskamptún’ gevolgd door een stinzenstruin door de tuin, vanaf € 7,50 pp. Voorjaarsarrangement 11 april (Dekema State, Martenastate, Stinze Stiens), ook te boeken als groepsarrangement op andere dagen. Open tuindagen zie de Kalender in de Stinzenflora-monitor. https://www.stinzenflora-monitor.nl

*Wijzigingen voorbehouden. Raadpleeg altijd de websites van de deelnemers voor de meest recente informatie.