Algemeen

‘Ooft uyt Warmoezerij’ op Dekema State

de redactie De Stienser 1614 dagen geleden

De expositie op Dekema State staat dit jaar in het teken van fruit, of zoals dat vroeger zo mooi heette: ‘Ooft uyt Warmoezerij’; fruit uit de tuin. De tuinen van Dekema State liggen op vruchtbare grond aan de zuidrand van de terp van Jelsum.

Tuinman Johann Hermann Knoop publiceerde in 1758 zijn boek Pomologia, met fraaie handgekleurde platen van allerlei soorten fruit. Hierbij twee pagina’s uit het boek, dat in de originele uitgave op de expositie te zien is.

Een groot deel ervan wordt al eeuwen gebruikt om groente en fruit te kweken. In de 18de en 19de eeuw werden ook delen van de ‘tuingronden en hoven’ verhuurd. Het huidige entreegebouwtje was de woning van de tuinman. Uit oude kasboeken blijkt dat er in de tweede helft van de 19de eeuw grote aantallen fruitbomen geplant werden. Er werd destijds op vrij grote schaal groente en fruit geproduceerd.

Na 1980 raakten de tuinen in verval. Na de restauratie van Dekema State in 2000 is de boomgaard met vele oude appel- en perenrassen opnieuw aangelegd en er kwam weer een fruittuin met vele soorten bessen. Tuinbaas Wim Hoogendam specialiseerde zich in het kweken van leifruit langs de tuinmuur. De term leifruit staat voor ‘geleide fruitbomen’. Door nauwkeurig snoeien en opbinden aan een muur of schutting, of langs een stellage met latten of draden, wordt de groei van de boompjes geleid. De tuinmuur van Dekema State, waar het leifruit groeit, werd in 1910 gebouwd. Niet alleen als afscheiding van de tuin maar ook om leifruit te kweken. Een spouw zorgt ervoor dat de muur zonnewarmte langer vasthoudt. Daardoor groeien de boompjes beter en leveren ze mooier fruit.

De expo geeft een beeld van de geschiedenis van de tuinen van Dekema State, met veel aandacht voor het leifruit. Behalve het echte fruit in de tuin komen in de state ook veel motieven van fruit voor: op schilderijen en objecten en in ornamenten. Ook daarvan is op de zolder van Dekema een overzicht te zien.

Vanaf zaterdag 4 juli 2020 is Dekema State weer beperkt te bezoeken. Op woensdag, donderdag, zaterdag en zondagmiddagen van 13-17 uur openen wij ons terras en het museum. Voor het museum moet gereserveerd worden zie onze website www.dekemastate.nl in verband met de Corona maatregelen, en ter plaatse moet u uw gegevens achterlaten (worden na een maand verwijderd). Vanaf half september t/m eind oktober kunt u alleen de weekenden een bezoek brengen. Buiten deze openstellingstijden is de tuin wel te bezoeken wanneer de hekken open staan.