De nationale Landschapstriënnale komt in 2023 naar het Waddengebied

Foto: Jonathan Doornenbal/Sense of Place

Eric Luiten, voorzitter van de stichting Landschapstriënnale, geeft aan: “De Waddenkust is uit de selectie gekomen als voorkeurskandidaat omdat de ontwikkelingen die langs de gehele kustlijn de laatste jaren in gang zijn gezet een prachtige achtergrond en aanleiding vormen voor een manifestatie over de kwaliteit van het Nederlandse cultuurlandschap in een context van hoogwaterbescherming, natuurbescherming, internationaal toerisme, blijvende leefbaarheid en agrarische herijking.”

Elke drie jaar wordt de Landschapstriënnale ergens in Nederland georganiseerd. De andere regio’s die zich hadden gekandideerd zijn: Middengebied Zuid-Limburg, Groene Hart, Zwolle / Spoorzone. Onder de titel DYNAMISCHE DELTA worden de schijnwerpers op de Waddenkust gezet. Belangrijke aanleiding om in 2023 de Landschapstriënnale langs de Waddendijk te laten plaatsvinden, is de nieuwe dijkverzwaring die in dat jaar start. De Landschapstriënnale is een manifestatie op basis van een flexibel format met exposities, seminars, debatten, excursies, optredens en andere bijeenkomsten, gericht op verleden, heden en toekomst van het Nederlandse landschap. De triënnale is elke drie jaar te gast in een andere regio, zodat steeds een focus kan worden gelegd op specifieke opgaven, ontwikkelingen en thema’s. Doel van de Landschapstriënnale is de maatschappelijke betrokkenheid bij het landschap te verbreden, inzichten te verdiepen en ontwikkelingen te versnellen. Dit wordt gerealiseerd door middel van (onder andere) onderzoek, innovatie en verbeelding en het stimuleren van initiatieven.

Gedeputeerde Douwe Hoogland: “De provinsje Fryslân is tige grutsk op dizze útferkiezing. Dit is goed nijs voor de Waadgemeenten, mei nammen Noardeast Fryslân, it Wetterskip en de Waadprovinsjes. De Landschapstriënnale jout ús de gelegenhyt yn ús regio omtinken te freegjen foar it lânskip fan de takomst. De fersterking fan de Waddendyk troch it Wetterskip is in grutte lânskiplike yngreep dy’t kânsen jout om de kwaliteiten fan dit gebied út te fergrutsjen en te presintearjen oan in breed publyk.” “De provincie Friesland is heel trots op deze uitverkiezing. Dit is goed nieuws voor de Waddengemeenten, met name Noardeast Fryslân, it Wetterskip en de Waddenprovincies. De Landschapstriënnale geeft ons de gelegenheid in onze regio aandacht te vragen voor het landschap van de toekomst. De versterking van de Waddendijk door het Wetterskip is een grote landschappelijke ingreep die kansen biedt om de kwaliteiten van dit gebied uit te vergroten en te presenteren aan een breed publiek.”

DYNAMISCHE DELTA, de Landschapstriënnale 2023, kent drie programmalijnen: Waddenbeleving, Waddenplatform en Waddenlaboratorium. Waddenbeleving vertelt het verhaal van 2500 jaar leven op de grens van water en land. Langs de Waddendijk, in het landschap en in de vele monumenten, komen installaties en tentoonstellingen die het verhaal van de DYNAMISCHE DELTA verbeelden. Dat gaat over de geschiedenis van dijken, terpen, landaanwinning, polders, over de mensen die het gebied hebben gemaakt tot wat het nu is. Maar het draait in de Waddenbeleving ook om de opgaven en kansen die het leven op de grens van water en land met zich meebrengen.

Waddenplatform is een 220 kilometer lang dynamisch platform voor innovatie. Op elke plek langs de dijk waar een relevante ontwikkeling plaatsvindt, komt een podium voor dialoog. Een breed scala aan onderwerpen passeert de revue; dijkversterking, zilte teelt, landbouwtransitie, landaanwinning, circulaire landbouw, energie-neutrale dorpen, waterbewuste samenleving, trekvogel flyways, vismigratie, nachtbeleving, duurzaam toerisme en alle andere thema’s die spelen in de DYNAMISCHE DELTA. Op verschillende plekken langs de dijk komen laboratoria voor ontwerpend onderzoek. Hier gaan kennispartners, economische dragers, maatschappelijke organisaties en burgerinitiatieven aan de slag met de toekomst van de DYNAMISCHE DELTA. Waddenlaboratorium is een open programma.

Bewoners brengen urgente opgaven naar voren en pakken ze samen met professionals aan. Samen met de provincie Zeeland vindt een ontwerpend onderzoek naar klimaatlandschappen plaats. De universiteit van Lund (Zweden) en hogeschool NHL-Stenden presenteren Expedities naar het Landschap, ontwerpend onderzoek naar een adaptieve en waterbewuste samenleving. Er komen Future Labs, die ruimtelijk, sociaal, economisch en cultureel de toekomst verbeelden.

Gedurende het hele jaar 2023 zullen er activiteiten in het kader van de Landschapstriënnale plaatsvinden langs de Waddendijk van Den Helder tot Delfzijl. Het zwaartepunt van het programma zal liggen in september 2023. Het hart van de manifestatie komt in de gemeente Noardeast-Fryslân te liggen, rond Blija, waar de bewoners de Terp van de Takomst zullen laten verrijzen.

In samenwerking met de gemeente Noardeast-Fryslân, Wetterskip Fryslân en LF2028 en met betrokkenheid van culturele, maatschappelijke en kennispartners in het gebied, is een voorstel ontstaan voor de Landschapstriënnale 2023. Het voorstel is gemaakt door een kernteam bestaande uit Els van der Laan, Jan van der Weij, Sjoerd Wagenaar en Oeds Westerhof, daartoe in staat gesteld door de provincie Fryslân. In het seizoen 2020 – 2021 vindt een verdere uitwerking van het programma plaats, met partners uit Noord-Holland, Groningen en Fryslân.